Küçük Ünlü Uyumu Nedir ?

Her dilin kendine özgü bazı kuralları vardır. Bu tür kurallar sayesinde dilin kendine ait bir yapısı oluşmaktadır ve  Türkçe kelimeler yazılırken de bazı kurallara riayet edilmesi gerekmektedir. Bu kaideler arasında büyük ünlü uyumu ya da küçük ünlü uyumu olarak adlandırılan kurallar yer almaktadır. Küçük Ünlü Uyumu Nedir   ? Kuralları ve kullanımı nasıl olmalıdır ? Gibi sorulara yanıt arandığında küçük ünlü uyumunun ortaya çıkmasında etkili olan kaideleri doğru anlamak gerekmektedir. Kelimeler yazılırken düz ünlüden sonra düz ünlü kullanılır. Düz ünlü olarak ifade edilen harfler a, e, ı, i olarak belirlenmiştir. Yuvarlak ünlü olarak tanımlanan harfler ise u ve ü’dür.  Kelimenin yazılışında yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar veya düz geniş ünlü kullanılması kural gereğidir. Düz geniş ünlüler ise a, e’dir.  Ayrıca yuvarlak dar ünlüler u ve ü’dür. Bu kurallar bütününe küçük ünlü uyumu adı verilmektedir.

İlginizi çekebilir : Asgari Geçim İndirimi Nedir ?

Küçük Ünlü Uyumu Tablo

Küçük ünlü uyumunun geçerli olmadığı Türkçe kelimeler mevcuttur ve bunlara verilebilecek örnekler arasında kavun, yağmur gibi sözcükler bulunmaktadır. Alıntı kelimelerin dile geçmesi durumunda böyle bir kural devre dışı kalacağından sözcükte küçük ünlü uyumu aranmayacaktır. Bandrol, alkol gibi sözcükler alıntıdır ve bundan dolayı da kural dışı kabul edilmektedir. Bazı durumlarda alıntı kelimelere getirilecek olan eklerde de bu uyum aranmamaktadır. Alkol-lü, bandrol-lü kelimeleri bu konuda verilebilecek örnekler arasındadır. Küçük Ünlü Uyumu Nedir ? Diye sorulduğunda bu uyumun sağlanabilmesi için kurallara uyulması gerektiği söylenebilir. Ki aitlik eki olarak adlandırılan ekler söz konusu olduğunda da genellikle küçük ünlü uyumuna uygunluk aranmamaktadır. Birkaç örnekte bu ekin küçük ünlü uyumunun kurallarına uygunluk gösterdiği görülmektedir.

Dünkü, bugünkü gibi kelimeler bu konuda verilebilecek örnekler arasında yer almaktadır.

Küçük Ünlü Uyumu Pratik Yol Örnekleri

Küçük Ünlü Uyumu Nedir ? Merak edenlerin ünlü harfler hakkında da bilgi sahibi olması gerekmektedir. Büyük ünlü uyumuna nazaran biraz daha karışık olan küçük ünlü uyumu anlaşıldığı takdirde kolayca uygulanabilen kurallardan oluşmaktadır. Kelimenin ilk hecesi a, e, ı, i ile başladıysa sonraki hecenin de a, e, ı, i harflerinden biri ile devam etmesi gerekmektedir. Herhangi, şekilde, kelime bu konuda verilebilecek örneklerden birkaçıdır. Kelime düz yuvarlak ünlü olarak adlandırılan o, ö, u ve ü ile başladıysa u, ü veya a, e harfleri bir sonraki hecede yer almalıdır. Yorulmak, koşmak gibi. Kelime başka bir dilden Türkçe ’ye geçtiği takdirde bu kurala uygun olup olmadığına bakılmamaktadır. Küçük ünlü uyumuna uygun olan bazı kelime örnekleri şu şekildedir. Kitaplık, heyecan, hasta, emek, muhtar, cadde. Türkçe kelimelerde dikkate alınan küçük ünlü uyumunun anlaşılabilmesi için kuralların doğru anlaşılabilmesi gerekli olmaktadır. Türkçe kelimeler arasında bu örneklerin çoğaltılması da mümkündür.

İlginizi çekebilir: Microsoft Visual C++ Nedir ?